Sprawozdanie finansowe i związane z nim obowiązki, konsekwencje jego niesporządzenia i niezłożenia w KRS oraz w Urzędzie Skarbowym

Artykuł ten powstał z myślą o przedsiębiorcach, aby przypomnieć im obowiązki związane ze składaniem sprawozdania finansowego w KRS i w urzędzie skarbowym oraz aby ukazać konsekwencje niedopełnienia tychże obowiązków.

Regulacje dotyczące sporządzania, zatwierdzania i składania rocznych sprawozdań finansowych znajdziemy przede wszystkim w Ustawie o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)-dalej zwana URach oraz w Kodeksie Spółek Handlowych z dnia 15 września 2000 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1578)-dalej zwany KSH. Wymagania dotyczące składania sprawozdań finansowych w rejestrze sądowym są także zawarte w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym z dnia 20 sierpnia 1997 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 700)- dalej zwana UKRS. Obowiązki wobec Urzędu Skarbowego uregulowane są natomiast w Ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1888)-zwana dalej Ustawą o CIT oraz w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych z dnia 26 lipca 1991 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 2032)-zwana dalej Ustawą o PIT.

 

SPORZĄDZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

 Obowiązek sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego dotyczy zarówno podmiotów zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych jak i takich które wybrały pełne księgi rachunkowe jako sposób ewidencjonowania.

KIEROWNIK JEDNOSTKI odpowiada za sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego !

Sposób sporządzenia prawidłowego sprawozdania finansowego regulują art. 45–54 URach (dla skonsolidowanych sprawozdań finansowych art. 55-63d URach). Ustawa o rachunkowości nakłada na kierownika jednostki obowiązek zapewnienia sporządzenia rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawienia go właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy.

• Jeżeli w Ustawie o rachunkowości jest mowa o kierowniku jednostki – rozumie się przez to członka zarządu lub innego organu zarządzającego, a jeżeli organ jest wieloosobowy – członków tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę. W przypadku spółki jawnej i spółki cywilnej za kierownika jednostki uważa się wspólników prowadzących sprawy spółki, w przypadku spółki partnerskiej – wspólników prowadzących sprawy spółki albo zarząd, a w odniesieniu do spółki komandytowej i spółki komandytowo-akcyjnej – komplementariuszy prowadzących sprawy spółki. W przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą za kierownika jednostki uważa się tę osobę; do osób wykonujących wolne zawody przepis ten stosuje się odpowiednio. Za kierownika jednostki uważa się również likwidatora, a także syndyka lub zarządcę ustanowionego w postępowaniu restrukturyzacyjnym.
• Dzień bilansowy zgodnie z ustawą o rachunkowości jest to dzień, na który jednostka sporządza sprawozdanie finansowe (najczęściej dniem tym jest 31 grudnia, gdy rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym).

Sprawozdanie finansowe podpisuje – podając zarazem datę podpisu – osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.

Brak dopełnienia obowiązku przez kierownika jednostki może skutkować karami określonymi w art. 77 pkt 2 URach – karze grzywny lub nawet karze pozbawienia wolności do lat 2 albo obu karom łącznie.

 

ZATWIERDZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

Ustawa o rachunkowości wymaga, niezależnie od innych przepisów prawa, np. Kodeksu spółek handlowych, zatwierdzenia sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego.

 

ZŁOŻENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO W KRS

Zgodnie z art. 69 URach kierownik jednostki w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego składa we właściwym rejestrze sądowym:

• roczne sprawozdanie finansowe,
• opinię biegłego rewidenta, jeżeli podlegało ono badaniu,
• odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty,
• a w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1 – także sprawozdanie z działalności (W przypadku spółek kapitałowych, spółek komandytowo-akcyjnych, towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, towarzystw reasekuracji wzajemnej, spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych, a także tych spółek jawnych i komandytowych, których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, oraz w przypadku specjalistycznych funduszy inwestycyjnych otwartych, funduszy inwestycyjnych zamkniętych oraz alternatywnych spółek inwestycyjnych, kierownik jednostki sporządza, wraz z rocznym sprawozdaniem finansowym, sprawozdanie z działalności jednostki).

 

NIEZŁOŻENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO W KRS

GRZYWNA, OGRANICZENIE WOLNOŚCI, ROZWIĄZANIE PODMIOTU  !

Niezłożenie sprawozdania w KRS podlega karze grzywny lub karze ograniczenia wolności, co wynika bezpośrednio z ustawy o rachunkowości – art. 79 pkt. 4 URach.

Warto również pamiętać, że zgodnie z art. 24 UKRS w przypadku stwierdzenia, że wniosek o wpis do Rejestru lub dokumenty, których złożenie jest obowiązkowe, nie zostały złożone pomimo upływu terminu, sąd rejestrowy wzywa obowiązanych do ich złożenia, wyznaczając dodatkowy 7-dniowy termin, pod rygorem zastosowania grzywny przewidzianej w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji świadczeń niepieniężnych (postępowanie przymuszające). W przypadku niewykonania obowiązków w tym terminie, sąd rejestrowy nakłada grzywnę na obowiązanych.

Szczególnie dotkliwą sankcję jaką może zastosować sąd rejestrowy, jest wszczęcie z urzędu postępowania o rozwiązanie podmiotu wpisanego do rejestru bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, w przypadku gdy mimo wezwania sądu rejestrowego nie złożono rocznych sprawozdań finansowych za 2 kolejne lata obrotowe (art. 25 UKRS). W przypadku ustalenia przez sąd rejestrowy, że podmiot nie posiada zbywalnego majątku i faktycznie nie prowadzi działalności, sąd rejestrowy orzeka o rozwiązaniu podmiotu bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego i zarządza jego wykreślenie z rejestru. W przypadku ustalenia, że podmiot posiada zbywalny majątek lub faktycznie prowadzi działalność, albo w przypadku gdy poweźmie wiadomość, iż zachodzą inne istotne okoliczności przemawiające przeciwko rozwiązaniu tego podmiotu bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego, w tym w szczególności uzasadnione interesem wierzyciela, sąd rejestrowy umorzy to postępowanie, co nie zwalnia z groźby nałożenia grzywny (Art. 25d UKRS).

 

Co należy zrobić z niezatwierdzonym sprawozdaniem finansowym lub sprawozdaniem zatwierdzonym po terminie?

Jeżeli sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone w ciągu 6 miesięcy od dnia bilansowego, to należy je mimo to złożyć w KRS w ciągu następnych 15 dni po upływie tego terminu. Warto w piśmie przewodnim wskazać, że sprawozdanie nie zostało zatwierdzone oraz wskazać przyczynę jego niezatwierdzenia. Jeżeli sprawozdanie zostanie zatwierdzone w terminie późniejszym, to należy je złożyć ponownie w terminie 15 dni od zatwierdzenia.

 

ZŁOŻENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO W URZĘDZIE SKARBOWYM

Zgodnie z art. 27 ust 2. Ustawy o CIT podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie wraz z opinią i raportem podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, a spółki – także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Obowiązek złożenia opinii i raportu nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania.

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych podlegają Ustawie o PIT, z której wynika, iż podatnicy prowadzący księgi rachunkowe obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie finansowe w terminie złożenia zeznania, czyli do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym (art. 45 ust 5 Ustawy o PIT).

 

NIEZŁOŻENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO JEST WYKROCZENIEM SKARBOWYM !

Zgodnie z art. 80 b Kodeksu Karnego Skarbowego z dnia 10 września 1999 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 2137)– dalej zwany KKS: „Kto wbrew obowiązkowi nie przekazuje w terminie właściwemu organowi podatkowemu sprawozdania finansowego, opinii lub raportu, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.”

Grzywna za wykroczenie skarbowe określana jest kwotowo. Zgodnie z art. 48 KKS może być ona wymierzona w granicach od 1/10 do dwudziestokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. W 2017 r. może więc ona wynieść od 200 zł do 40.000 zł.

 

Co należy zrobić jeżeli sprawozdanie finansowe zostanie złożone w Urzędzie Skarbowym po terminie?

ART. 16 KKS – CZYNNY ŻAL

Zgodnie z art. 16 KKS nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

Sprawozdanie finansowe złożone po ustawowym terminie wynikającym z ustawy o podatku dochodowym, powinno zostać złożone z oświadczeniem o popełnieniu wykroczenia skarbowego.