PRZEKSZTAŁCENIE JEDNOOSOBOWEJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W JEDNOOSOBOWĄ SPÓŁKĘ KAPITAŁOWĄ

przez Karolina Cichocka / poniedziałek, 26 czerwca 2017 / Opublikowane w Cywilne i Handlowe, Publikacje

Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w jednoosobową spółkę kapitałową (spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółkę akcyjną) jest możliwe dzięki wprowadzeniu do Kodeksu Spółek Handlowych (dalej zwany KSH) artykułów 584¹ i nast., na mocy ustawy z 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz.U. Nr 106, poz. 622 ze zm.). Ustawa ta weszła w życie po bardzo krótkim vacatio legis z dniem 1 lipca 2011 r.

Pojęcie przedsiębiorcy

Zdolność przekształceniową zgodnie z powołanym przepisem posiada „przedsiębiorca przekształcany”. Polskie prawo zawiera szereg definicji przedsiębiorcy, niekiedy opisanych w sposób od siebie odmienny. W przypadku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej ustawodawca w art. 551 § 5 KSH przyznał prymat definicji z ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1829). Przedsiębiorcą w rozumieniu wyżej przywołanej ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Przebieg przekształcenia

Art. 584⁵ KSH określa wymogi przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Według powołanego przepisu do przekształcenia przedsiębiorcy wymaga się:

1) sporządzenia planu przekształcenia przedsiębiorcy wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta;

2) złożenia oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;

3) powołania członków organów spółki przekształconej;

4) zawarcia umowy spółki albo podpisania statutu spółki przekształconej;

5) dokonania w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Przekształcenie przedsiębiorcy przebiega o wiele szybciej, aniżeli przekształcenia spółek handlowych z powodu kilku istotnych elementów różniących oba przekształcenia. W przypadku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej nie mamy do czynienia z uchwałą o przekształceniu, lecz z oświadczeniem przedsiębiorcy o przekształceniu, co jest oczywiste z uwagi na formę działalności. Jest to dość istotna różnica, gdyż oświadczenia nie można wzruszyć na podstawie KSH, tak jak to można zrobić w przypadku uchwały o przekształceniu poprzez powództwo o uchylenie uchwały czy stwierdzenie jej nieważności. W przypadku przekształcenia przedsiębiorcy z oczywistych względów nie mamy również procedury zawiadamiania wspólników o przekształceniu czy obowiązku składania oświadczeń przez wspólników o uczestnictwie w spółce.

Zaznaczenia wymaga, że do przekształcenia przedsiębiorcy stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące powstania spółki przekształconej, jeżeli przepisy rozdziału 6 PRZEKSZTAŁCENIE PRZEDSIĘBIORCY W SPÓŁKĘ KAPITAŁOWĄ nie stanowią inaczej.

Plan przekształcenia

Przekształcenie przedsiębiorcy wymaga sporządzenia planu przekształcenia. Zgodnie z przepisami Kodeksu Spółek Handlowych plan przekształcenia przedsiębiorcy sporządza się w formie aktu notarialnego. Plan przekształcenia przedsiębiorcy powinien zawierać co najmniej ustalenie wartości bilansowej majątku przedsiębiorcy przekształcanego na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy. Do planu przekształcenia należy dołączyć szereg załączników:

projekt oświadczenia o przekształceniu przedsiębiorcy;

Oświadczenie o przekształceniu przedsiębiorcy powinno zostać sporządzone w formie aktu notarialnego i określać co najmniej:

typ spółki, w jaki zostaje przekształcony przedsiębiorca (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółka akcyjna);
wysokość kapitału zakładowego (jeżeli spółką przekształconą będzie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 5000 złotych, jeżeli spółką przekształconą będzie spółka akcyjna kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 100 000 złotych);
zakres praw przyznanych osobiście przedsiębiorcy przekształcanemu jako wspólnikowi albo akcjonariuszowi spółki przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane (przykładowo: prawo do powoływaniu członka zarządu, przywileje osobiste do momentu, gdy spółka jest jednoosobowa nie mają większego znaczenia, dopiero w momencie gdyby spółka przestała być spółką jednoosobową to przyznane przywileje nabierają wymiaru);
nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej.

projekt aktu założycielskiego (statutu);

Zarówno umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jak i statut spółki akcyjnej wymagają formy aktu notarialnego. Elementy obowiązkowe umowy i statutu określają przepisy 157 i 304 Kodeksu Spółek Handlowych.

wycenę składników majątku (aktywów i pasywów) przedsiębiorcy przekształcanego;

Zasady wyceny poszczególnych składników majątku przedsiębiorcy przekształcanego określa art. 28 i nast. Ustawy o rachunkowości.

sprawozdanie finansowe sporządzone dla celów przekształcenia na określony dzień w miesiącu poprzedzającym sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy.

Należy przypomnieć, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2016 r. poz. 1047)- dalej zwana Ustawą o rachunkowości, ustawę tę zobowiązane są stosować m.in. osoby fizyczne, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 2 000 000 euro. Stosowanie ustawy dla wskazanej w przepisie grupy przedsiębiorców wiążę się z koniecznością prowadzenia pełnej księgowości i sporządzania sprawozdań finansowych. Dla tych przedsiębiorców problemem nie będzie przygotowanie sprawozdania finansowego. Z kolei dla firm, które nie prowadzą pełnej księgowości przygotowanie sprawozdania finansowego będzie zapewne dużym wyzwaniem, dlatego wskazane jest skorzystanie z porad profesjonalistów w tym zakresie. Ustawodawca przewidział, że takie sytuacje mogą wystąpić, dlatego w art. 10 ¹ i 584⁷Kodeksu Spółek Handlowych wskazał, że przedsiębiorca nieobowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych na podstawie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, sprawozdanie finansowe sporządza się w oparciu o podsumowanie zapisów w podatkowej księdze przychodów i rozchodów oraz innych ewidencji prowadzonych przez przedsiębiorcę dla celów podatkowych, spis z natury, a także inne dokumenty pozwalające na sporządzenie tego sprawozdania.

Opinia biegłego rewidenta

Niezbędnym elementem sporządzania planu przekształcenia jest opinia biegłego rewidenta. Zgodnie z art. 584⁸ § 1 KSH przedmiotem badania biegłego rewidenta jest plan przekształcenia. Plan przekształcenia badany jest w zakresie poprawności i rzetelności. Przez poprawność rozumieć należy zgodność planu przekształcenia z wymogami formalnym i merytorycznymi, zaś przez rzetelność zgodność planu przekształcenia z rzeczywistym stanem rzeczy. Biegłego celem zbadania planu przekształcenia wyznacza na wniosek przedsiębiorcy przekształcanego sąd rejestrowy właściwy według siedziby przedsiębiorcy przekształcanego. Za siedzibę przedsiębiorcy przekształcanego należy przyjąć miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, jeżeli zaś działalność ta prowadzona jest w kilku miejscowościach, powinno rozstrzygać miejsce położenia głównego zakładu. Przedsiębiorca wnioskując do sądu o wyznaczenie biegłego może wskazać biegłego z imienia i nazwiska. Na pisemne żądanie biegłego rewidenta przedsiębiorca przekształcany jest zobowiązany składać biegłemu dodatkowe wyjaśnienia lub dokumenty. Biegły rewident, w terminie określonym przez sąd, nie dłuższym jednak niż dwa miesiące od dnia jego wyznaczenia, sporządzi na piśmie szczegółową opinię i złoży ją wraz z planem przekształcenia sądowi rejestrowemu oraz przedsiębiorcy przekształcanemu.

Oświadczenie o przekształceniu

Po złożeniu opinii przez biegłego rewidenta przedsiębiorca powinien złożyć oświadczenie o przekształceniu i podpisać umowę lub statut spółki przekształconej. Oba dokumenty powinny zostać sporządzone w formie aktu notarialnego. Ponadto należy pamiętać, że w przypadku gdy przedsiębiorstwo osoby fizycznej wchodzi w skład wspólności majątkowej małżeńskiej to do jego przekształcenia potrzebna jest ponadto zgoda małżonka, co wynika z przepisów Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego.

Rejestracja i ogłoszenie

Ostatnim etapem przekształcenia przedsiębiorcy w jednoosobową spółkę kapitałową jest wpis do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Wniosek o wpis przekształcenia do rejestru wnoszą wszyscy członkowie zarządu spółki przekształconej. Odpowiednie formularze KRS należy złożyć do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki przekształconej, przy czym należy pamiętać o dołączeniu wszystkich niezbędnych oświadczeń i dokumentów przewidzianych dla zarejestrowania danego typu spółki. Przedsiębiorca przekształcany staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu do rejestru (dzień przekształcenia). Osoba fizyczna, będąca przedsiębiorca przekształcanym staje się z dniem przekształcenia wspólnikiem albo akcjonariuszem spółki przekształconej. Jednocześnie z wpisem spółki do KRS następuję wykreślenie przedsiębiorcy przekształcanego z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jednak w tej kwestii Centralna Informacja KRS ma obowiązek zgłosić do CEIDG informację o przekształceniu przedsiębiorcy a wykreślenie następuje z urzędu. Zgodnie z art. 584¹² Kodeksu Spółek Handlowych zarząd powinien dokonać ogłoszenia przekształcenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Brak ogłoszenia nie ma jednak wpływu na ważność wpisu przekształcenia i nie może być podstawą do jego wykreślenia.

Podczas procesu przekształcenia trzeba pamiętać również o obowiązku zamknięcia ksiąg rachunkowych na dzień poprzedzający zarejestrowanie przekształconej spółki oraz o obowiązku otwarcia ksiąg rachunkowych jednoosobowej spółki kapitałowej powstałej z przekształcenia. Należy również pamiętać o konieczności zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnej w momencie zawarcia umowy spółki z o.o. lub podpisania statutu spółki akcyjnej przez założyciela.

W przypadku gdy zmiana firmy przedsiębiorcy przekształcanego w związku z przekształceniem nie polega tylko na dodaniu części identyfikującej formę prawną spółki przekształconej, spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy, obok nowej firmy, z dodaniem wyrazu ,,dawniej” – przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia.

W ramach udzielanej przez kancelarię kompleksowej obsługi prawnej oferujemy wykonanie ogółu czynności związanych z procesem przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę kapitałową. Opieka prawna Kancelarii podzielona jest na III etapy:

ETAP I- CZYNNOSCI PRZYGOTOWAWCZE

Analiza dokumentacji jednoosobowej działalności gospodarczej w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia planowanego procesu przekształcenia przez Kancelarię,
Stworzenie przez Kancelarię projektu umowy lub statutu spółki przekształconej dostosowanej do potrzeb i charakteru firmy.

ETAP II – PRZEKSZTAŁCENIE JEDNOOSOBOWEGO PRZEDSIĘBIORCY W SPÓŁKĘ Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

Wsparcie księgowości w zakresie przygotowania sprawozdania finansowego dla celów przekształcenia,
Przygotowanie przez Kancelarię projektu planu przekształcenia i pomoc przy przygotowaniu niezbędnych załączników,
Złożenie przez Kancelarię w sądzie rejestrowym planu przekształcenia z wnioskiem o wyznaczenie biegłego rewidenta (ewentualnie złożenie wniosku na etapie przygotowywania planu przekształcenia),
Udzielanie niezbędnych informacji biegłemu rewidentowi wyznaczonemu przez Sąd w trakcie badania przez niego planu przekształcenia,
Na prośbę klienta umówienie terminu u notariusza,
Na prośbę klienta uczestnictwo przy składaniu przez przedsiębiorcę oświadczenia o przekształceniu oraz przy podpisywaniu umowy lub statutu spółki przekształconej, kiedy to odbędzie się również powołanie pierwszego zarządu,
Rejestracja spółki przekształconej w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ogłoszenie o przekształceniu przedsiębiorcy.

ETAP III – OBOWIĄZKI JAKIE CIĄŻĄ NA SPÓŁCE PRZEKSZTAŁCONEJ

Wskazanie obowiązków ciążących na każdej spółce przekształconej oraz takich, które powstają z uwagi na przedmiot działalności firmy,
Przygotowanie wzoru zawiadomień dla kontrahentów i klientów informujących o przekształceniu.

TERMINY PRZEPROWADZENIA PROCEDURY PRZEKSZTAŁCENIA

Procedura przekształcenia przedsiębiorcy w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością może trwać nawet około 6 miesięcy:

Do 2 miesięcy – czas od złożenia wniosku o wyznaczenie biegłego rewidenta do badania planu przekształcenia do wydania postanowienia w tym zakresie przez sąd, (zdarza się oczywiście, że trwa to tydzień).
Sąd rejestrowy wydając postanowienie o wyznaczeniu biegłego określa termin na sporządzenie opinii – maksymalny termin wynosi 2 miesiące.
Umówienie notariusza w celu złożenia przez przedsiębiorcę oświadczenia o przekształceniu i zawarcia umowy spółki przekształconej- maksymalnie kilka dni.
Czas rejestracji w KRS to czas od 1 do 4 miesięcy.

ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY